Khi xuất hiện sự tiên đoán đầu cơ, các nguyên tắc căn bản bị dẹp sang một bên, và giá tăng khuyến khích người ta mua vào nhiều hơn. Vì vậy, nhà báo càng thông minh thì xã hội càng hưởng lợi. Ông mua Berkshire Hathaway khi không ai muốn dính dáng đến nó; ông mua American Express khi không ai muốn dính dáng đến nó; ông mua Washington Post khi không ai muốn dính dáng đến nó; ông mua General Foods khi không ai muôn dính dáng đến nó; ông mua RJR Tobacco khi không ai muốn dính dáng đến nó; ông mua GEICO khi không ai muốn dính dáng đến nó; ông mua trái phiếu của Washington Public Power Supply System khi không ai muốn mua chúng; và ông mua những trái phiếu sinh lợi cao khi không ai muốn mua chúng.
Một con số thật nhỏ nhoi nếu so với con số ở trên, số tiền ban đầu bị mất càng lớn, thì khả năng sinh lợi của bạn càng bị ảnh hưởng trong tương lai. Ông trả số tiền tương ứng với giá trị của nó — nhưng theo thời gian giá trị kinh tế của doanh nghiệp gia tăng, đẩy giá cổ phiếu tăng theo tương ứng, và đến năm 1995 thì giá cổ phiếu là 127 đôla, tương đương với 24% tỉ suất lợi nhuận hàng năm. Nếu bạn có thắc mắc thì giá trị cổ phiếu này đã tăng 400% kể từ đó đến nay.
Tốt hơn cả là bạn hãy tìm một công việc mình yêu thích. Tôi đi tìm những công ty nào mà tôi nghĩ mình có thể tiên đoán tương lai của họ trong mười hay mười lăm năm sau. Hầu hết những công ty đang ăn nên làm ra hiện nay sẽ đến một lúc nào đó khựng lại.
Bạn không thể quay ngược lại và suy nghĩ xem đây là một thương vụ tốt hay xấu. Nếu bạn vẫn còn chưa tin, thử đi hỏi chừng hơn trăm người tại Omaha cách đây 30 năm đã đổ tiền vào chỉ một công ty là Berkshire Hathaway để rồi bây giờ mỗi người trị giá hơn 50 triệu đôla. Song một công ty có giá trị tương xứng với giá trị của nó trong dài hạn, bất kể đánh giá của thị trường chứng khoán trong ngắn hạn, và chính bản thân bạn chứ không phải thị trường chứng khoán là người quyết định mình nên mua gì và vào lúc nào.
Câu hỏi đặt ra là liệu tăng trưởng sẽ đến, và nếu có tăng trưởng, liệu tôi có sẵn sàng trả tiền cho nó không? Nếu công ty có lợi thế cạnh tranh bền vững, tăng trưởng sẽ đến, nhưng nếu bạn trả giá cổ phiếu quá cao, bạn gần như đã làm giảm con số bạn kiếm được trong tương lai từ thương vụ đầu tư này - tức là làm giảm tỉ suất lợi nhuận hàng năm. Chính là vì con số chi phí giao dịch liên tục bị rút tỉa mà những nhà quản lý tài chính thu từ khách hàng trên danh nghĩa giúp họ làm giàu. Bạn không thể làm giàu nếu không có một chút tham lam, và bạn không thể hạnh phúc nếu bạn quá tham lam.
Trước khi ký hợp đồng, hãy nghĩ đến tất cả những khả năng xấu nhất có thể xảy ra - vì chúng thường hay xảy ra lắm. Vì vậy nếu bạn muốn kiếm nhiều tiền trên thị trường chứng khoán, bạn nên tránh xa các nhà quản lý quỹ chuyên nghiệp, học hỏi cách mua bán cổ phiếu ngắn hạn của họ để tận dụng những sai lầm trong định giá dài hạn. Thử tưởng tượng làm thế nào kiếm được hàng tỉ đồng từ thị trường chứng khoán mà lại không có ý kiến về thị trường chứng khoán hay lãi suất.
Vậy là tôi đã bỏ phí nhiều năm trong cuộc đời minh. Warren đã áp dụng cách này rất thành công trong những năm 1950 và 1960. Graham triển khai khái niệm đầu tư giá trị và giảng dạy về nó trong một khóa học tại đại học Columbia, New York.
Sai lầm phổ biến này chi phối toàn bộ thị trường và được nuôi dưỡng bằng những nhà quản lý quỹ phải phục vụ công chúng chỉ nhìn ngắn hạn. Tôi chưa bao giờ tiếp thu được ý kiến gì hay bằng cách nói chuyện với người khác cả. Warren không cố gắng bán cho bất cứ ai các cơ hội đầu tư — ông chỉ muốn làm giàu từ đầu tư.
Không có cái gì xong thì công ty sẽ không làm ra tiền. Hiểu rõ về những gì bạn đang đầu tư là con đường duy nhất để loại bỏ rủi ro. Khi đến lúc phải bán ra, bạn không muốn ngồi đó chần chừ chỉ vì bạn yêu mến cổ phiếu này.
Và trong một hành động cực kỳ điên rồ không thể lường trước, họ không chỉ tiêu tán toàn bộ số vốn của các nhà đầu tư mà còn gần như làm tê liệt toàn bộ hệ thống tài chính của đất nước. Những công ty Warren hiểu rõ thường rơi vào trong vòng đầu tư của ông; ngược lại những công ty ông không hiểu rõ rơi ra ngoài và thuộc về một người khác. Đây là những lời mà Buffett đã rỉ tai cho các con từ khi chúng còn mang tã nằm nôi.