Không có nó là hỏng hết cuộc đời và gây hại cho muôn họ. Chớ nên có một quan niệm tu trì sai lầm thì nguy hiểm. Có bạn khác đang ngủ bắt lên nói những câu có vẻ âu yếm, những lời chỉ dùng trong cuộc trao đổi tâm hồn của đời sống uyên ương.
Nhưng chúng tôi xin bạn đừng hiểu lạc quan là ngây thơ hay nói đúng hơn là khờ dại coi trái tim thanh niên nào cũng thật và tưởng lòng nào cũng yêu mình như mình yêu họ. Thánh Phao lồ đầu gần hai thứ tóc mà còn làm hung thần bách hại công giáo. Khi có ái tình, thứ ái tình tình dục yểm trợ thì thôi: chân tóc kẻ tơ của chuyện Tần chuyện Tấn gì trong thời qua cũng vơ vét nói cho sạnh sành sanh.
Còn cách chung đ àn ông tham ván bán thuyền nếu không bị những kết quả sinh lý trói buộc có thể dễ dàng quăng neo về bến cũ. Họ mang tật mâu thuẫn mà không ai kết án. Lúc họ đang sôi nổi trình bầy ý kiến thì họ nhất định thắng.
Sau cùng chạm những thực tế chua cay đòi sự chịu đựng của ý chí, sự khôn ngoan của trí tuệ. Phải được sự thân mật của họ, bán cho họ lòng tín cẩn, tiếp chuyện với họ lâu giờ hay sống chung với họ để vô tình hay hữu ý họ bạch lộ con người nội tâm của mình ra. Trái lại bạn gái tự nhiên thích lấy tình cảm làm áo cho mọi hành vi.
Lòng bạn trai tự nhiên đã phức tạp rồi, mà khi họ muốn che giấu, muốn lừa bịp nữa thì người nhẹ dạ không khó gì để bị gạt. Bạn trai thiếu niên, thanh niên khó chú ý học hành lắm. Thời đại ta có nhiều bạn trai phụ nhược lắm.
Bạn trai lúc mùa yêu dậy trong tâm hồn hay có tưởng tượng xấu xa vì sự kích thích của sách báo, phim ảnh, kịch tuồng, câu chuyện khiêu dâm. Hai thái độ khác nhau quá. Nói đến đời sống tinh thần bạn trai mà không bàn hai thứ đầu óc nầy của họ thì bỏ một lỗ trống to.
Và mấy tiếng diễn tả cõi lòng bao dung của Kim Trọng sau khi nghe Thúy Kiều thú tội đã thừa xấu xa vì ong qua bướm lại, những tiếng không những đánh đi một dấu tréo trên dĩ vãng đen ngòm tội ác của Kiều mà còn biện hộ thế nầy cho Kiều nữa: Oùc mất năng lực tập trung nên đần độn, mù mịt đi không thể chú ý thu thập kiến thức được. Tôi biết nhiều ông giáo sư bất công, mất uy tín cũng tại sử dụng bậy óc trực giác.
Còn ở thời ta, con lợn của Epicure bị các tà thuyết, các gương mù, các chất kích thích thần kinh không những phá chuồng lễ giáo, luân thường cho ra, mà còn quất cho nó nhảy cồng lên. Nhưng chắc chắn các bạn trai đều vì tự nhiên tốt bụng dễ tín nhiệm kẻ khác. Gặp những vấn đề khó khăn, phức tạp, đứng trước công việc nguy hiểm, bạn trai tự nhiên ít xao động, lính quýnh hơn bạn gái.
Ước gì các linh mục chuyên lo các trách vụ tìm hiểu, hướng dẫn những tâm hồn bạn trai khi họ cần chia xẻ tâm sự. trực giác phải khéo dùng lắm mới nhận định khỏi sai lầm. Người ta thương hại tuổi xuân, mong cho tinh thần họ mau già giặn.
Bản năng nầy được thể hiện trong việc truyền sinh bằng những dụng cụ tự bản chất là thánh thiện, tốt đẹp như dương vật, cao hoàn v. Những lúc họ ở xa gia đình, tình yêu ấy nổi dậy, gây sự tiếc nhớ, đối sự có mặt, sự săn sóc, sự phục vụ của người vợ, mặc dầu các việc nầy bản năng ưa độc lập của họ không cho họ thụ nhận. Các trường lớp bị coi là cặn bã xã hội như gái điếm, như kẻ ăn mày, như người lao động con đông giống chuột lứa, co rút trong nhà nhà chuồng, đã bị đời miệt thị, lại còn bị số đông bạn trai gớm như cùi nếu không lạm dụng được để thỏa mãn lòng ích kỷ.