Nhưng khi nhận ra rằng bạn không phải là những thói quen, những khổ đau ấy, thì nhận thức này sẽ giúp bạn đập vỡ được chiếc vỏ cứng của bản ngã. Ví dụ trong một quan hệ luyến ái, nhờ yêu nhau mà người ta sẽ cố gắng nhìn lại mình và có nhiều cơ hội hơn để nhận ra những khiếm khuyết của mỗi người. Nhờ đối diện với cái Chết, tâm thức bạn, không ít thì nhiều, sẽ có tự do để không còn bị đồng hoá với những ý tưởng miên man hay cảm xúc tiêu cực của mình.
Vì khi đã nhận thức được tình trạng này, tự nhiên bạn sẽ biết mình phải làm gì để mang lại sự chuyển hoá và tự do cho chính mình. Đa số mọi người ai cũng bị chi phối bởi lòng tham đắm và sợ hãi. Từ đó ông đã dành hết tâm sức để tìm hiểu, vận dụng và đào sâu thêm vào sự chuyển hoá này, đánh dấu một bước khởi đầu cho hành trình kiên trì đi vào nội tâm.
Đa số mọi người ai cũng bị chi phối bởi lòng tham đắm và sợ hãi. Có nhiều người đã trở nên an tịnh một cách sâu sắc và hầu như trở nên sáng suốt trước khi đi vào Cõi Chết như thể có một cái gì đó soi chiếu qua hình hài đang tan hoại của họ. Trí năng của bạn luôn hiện hữu trong một trạng thái “chưa toàn vẹn” và do đó luôn luôn có sự tham cầu, mong muốn để có thêm một cái gì đó.
Bài học mà người thầy ấy (tức là bệnh tật) muốn dạy cho bạn là: “Có muốn chống cự cũng vô ích”. Đó là điều kiện chung của thứ tâm thức của con người đang bị trí năng điều khiển. Mỗi ngày của đời bạn hình như bao gồm hàng ngàn những phút giây trong đó mọi chuyện được xảy ra.
Là nhận thức rằng bạn không phải là những khổ đau này, và nhận rõ chân tướng của nó. Đời sống chưa bao giờ không là Phút Giây này. Đó là những câu chuyện được tạo nên nhằm mục đích làm tăng cảm nhận về một cái Tôi khi cho rằng mình “đúng” và nhất định người khác là “sai”.
Nơi duy nhất mà bạn có thể tìm ra được chính mình là trong Phút Giây Hiện Tại. Trong phút giây đó, Thập Tự Giá, vật tra tấn dã man bỗng phơi bày bí mật: Đó là một biểu tượng thiêng liêng, một biểu tượng của thần thánh. Khi bạn nhận thức được điều này, bạn sẽ nhận ra rằng mình có tự do để buông bỏ sự phản khán một cách vô vọng (46), trạng thái thường xuyên có sự xung đột, đấu tanh ở nội tâm, với những gì đang hiện diện trong phút giây này.
Không giống như con người, cỏ cây hay muông thú không tách mình làm thành hai mảnh. Để hiểu được giáo lý này, bạn cần cảm nhận sâu sắc từ bên trong bạn sự thật mà câu giáo lý này muốn chỉ ra. Nếu bạn có một quá khứ giống như người bạn của mình, một mối khổ đau như thế, một tâm thức như thế, bạn sẽ suy nghĩ và hành xử giống hệt như người ấy.
Sự im lắng nội tại ấy sẽ là nhân tố để chuyển hoá thế giới này. Ngay cả trong những tình huống thật bi đát, không dễ chấp nhận được, cũng luôn ẩn giấu một mục đích tốt đẹp, sâu xa cho bạn, vì bên trong mỗi tai hoạ đều chứa sẵn mầm mống những ân sủng của vũ trụ. Mỗi con người khi sinh ra, cách suy tư và hành xử, trong một khía cạnh nào đó, đã bị tiêm nhiễm những thói quen và cách suy nghĩ tiêu cực - bởi di truyền cũng như kinh nghiệm sống thuở ấu thơ cũng như môi trường văn hoá của người đó.
Sự thực là không sớm thì muộn, mỗi giáo điều đều đi đến chỗ sụp đổ, vì thựctáĩe phơi bày những sai lầm của giáo điều đó; tuy nhiên , trừ khi cái sai lầm căn bản của một giáo điêề được nhìn nhận, nếu không thì một giáo điều chỉ được thay bằng một giáo điều khác. Phẩm chất đời sống của chúng ta tuỳ thuộc vào phẩm chất của những quan hệ trong đời mình. Nhu đạo (Judo) là loại võ thuật dựa vào nguyên tắc này, sử dụng sự khéo léo, uyển chuyển để nuơng theo sức của đối phương trong khi giao đấu, dùng một cái gì rất mềm yếu để hoá giải những gì rất cương mạnh.
Đó là sự chuyển hướng từ trạng thái tự đồng hoá mình với hình tướng – ý tưởng hay cảm xúc của mình – sang trạng thái an nhiên tự tại và nhận thức rằng mình chính là tâm thức khoáng đạt, mình chính là Tâm khi không còn bị vướng mắc bởi một hình tướng nào. Nhưng những ý tưởng đó không phải là những ý tưởng bình thường - lặp đi lặp lại, ồn ào, chỉ nghĩ đến riêng mình, hoặc là những ý tưởng chỉ để đòi hỏi sự chú ý của người khác. Đức Phật đã dạy rằng “cái này có vì cái kia có, cái này sinh nên cái kia sinh; cái này diệt nên cái kia diệt”, do đó chúng ta không thể có một cái Tôi, một bản ngã độc lập, riêng biệt với mọi người và với thế giới chung quanh ta - một nhận thức rất sai lầm của bản ngã ở trong ta.